TERJEMAH KITAB RIYADHUSH-SHALIHIN PERKATA JAWA DAN INDONESIA ( BAB 3: SABAR dalil Al-Qur'an)



Oleh; Sudono Syueb
Alumni Ponpes YTP, Kertosono

Bab 3 Tentang Sabar

AWWALAN
DALIL AL-QUR'AN


قال الله تعالي
 يٰۤـاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوا اصْبِرُوْا وَصَا بِرُوْا  ورابطوا واتقواالله لعلكم تفلحون
( ال عمران ‏:‏ 200‏)‏

 وقال تعالى ‏{‏ولنبلونكم بشيء من الخوف والجوع ونقص من الأموال والأنفس والثمرات وبشر الصابرين‏}‏ ‏(‏‏(‏ البقرة ‏:‏ 155‏)‏‏)‏ 

وقال تعالى ‏:‏ ‏{‏إنما يوفى الصابرون أجرهم بغير حساب‏}‏ ‏(‏‏(‏الزمر‏: ‏10‏)‏‏)‏ 

وقال تعالى‏:‏ ‏{‏ولمن صبر وغفر إن ذلك لمن عزم الأمور‏}‏ ‏(‏‏(‏الشورى ‏:‏ 43‏)‏‏)‏

 وقال تعالى‏:‏ ‏{‏واستعينوا بالصبر والصلاة إن الله مع الصابرين
البقرة: 153 

وَلَـنَبْلُوَنَّكُمْ حَتّٰى نَعْلَمَ الْمُجٰهِدِيْنَ مِنْكُمْ وَا لصّٰبِرِيْنَ  ۙ وَنَبْلُوَاۡ اَخْبَا رَكم
محمد؛ 31)

والايات في الامر بالصبر وبيان فضله كثيرة معروفة‏.‏

TERJEMAH PERKATA

قال
(Wis) berfirman, (telah) berfirman
الله تعالي
(sapa) Allah Ta'ala, (siapa) Allah Ta'ala
يا ايها
He eling-eling, Wahai ingat-ingat
اللذين
wong-wong akeh, orang-orang
امنوا
(kang) padha iman (kabeh), (yang) (mereka) beriman
اصبروا
padha saba(ro) (sira kabeh), sabar(lah) (kalian)
وصابروا
lan cukupono sabar (sira kabeh), dan cukupkanlah kesabaran (kalian)
ورابطوا
lan waspodoho (sira kabeh), dan wasoadalah (kalian)
والتقوا
lan taqwa(ho) (silra kabeh), dan taqwalah (kalian)
الله
(ing) Allah, (kepada) Allah
لعلكم
supaya (utawi) sira kabeh, supaya (adapun) kalian
تفلحون
(iku) bejo sira kabeh, (adalah) kalian beruntung
ال عمران: 200

قال
 (Wis) berfirman, (Sudah) berfirman
 الله تعالى
(sapa) Allah Ta'ala, (siapa) Allah Ta'ala
 ‏{‏ولنبلونكم
lan yekti bakal nguji temen (sapa) lngsun (marang) sira kabeh, Dan demi sungguh Kami akan menguji (pada) kalian
 بشيء
kelawan sawiji-wiji, dengan sesuatu
من
saking, dari
 الخوف
kaweden, ketakutan
 والجوع
lan kleson, kelaparan
 ونقص
lan kekurangan, dan kekurangan
 من الأموال
saking pira-pira bondo, dari harta-harta
 والأنفس
lan jiwa, dan jiwa, 
 والثمرات
lan woh-wohan, dan buah-buahan.
وبشر
lan wenehana kabar gembira, dan gembirakanlah
 الصابرين‏
(ing) wong-wong kang sabar, pada orang-orang yang sabar
 البقرة ‏:‏ 155‏

 وقال تعالي ‏
Lan (wis) berfirman (sapa ) Allah Ta'ala, Dan (telah) berfirman (siapa) Allah Ta'ala
إنما
anging pestine, sesungguhnya hanyalah
 يوفى
diwenehi, diberi 
 الصابرون
(sapa) wong-wong kang sabar, (siapa) orang-orang yang sabar
 أجرهم
(iku) ganjarane wong akeh, (adalah) pahala mereka
 بغير
kelawan tanpa, denga tanpa
 حساب‏
itungan, perhitungan
(‏الزمر‏: ‏10‏)‏‏)‏
 
وقال تعالى‏
Lan (wis) berfirman (sapa) Allah Ta'ala, dan berfirman (siapa) Allah Ta'ala
ولمن
Demi yekti (utawi) wong, Demi sungguh (adapun) orang 
 صبر 
(kang) sabar (sapa) wong, (yang)  sabar (siapa) orang
وغفر
lan ngapura (sapa) wong, dan memaafkan (siapa) rang
 إن ذلك
setuhune (utawi) mengkana-mengkana  sabar iku, sesungguhnya  (adapun) itu
 لمن
(iku) yekti saking, (adalah) sungguh dari
 عزم
Pentinge, pentingnya
 الأمور‏
(pira-pira) perkara, (beberapa) perkara, 
(‏الشورى ‏:‏ 43‏)‏‏)‏

 وقال تعالى‏
Lan (wis) dawuh (sapa) Allah Ta'ala, Dan (telah) berfirman (siapa):Allah Ta'ala
واستعينوا
Lan nyuwu(na) pitulungan (sira kabeh), dan minta(lah) pertolonngan (kalian)
بالصبر
kelawan sabar, dengan sabar
 والصلاة
lan shalat, dan shalat
 إن الله
Satuhu (utawi) Allah, sungguh  (adapun) Allah
 مع الصابرين‏
(iku ) sertane wong-wong kang sabar, (adalah);bersama orang-orang yang sabar
(البقرة: 153

وقال تعالي
Lan wis dhawuh (sapa) Allah Ta'ala, Dan dawuh siapa Allah Ta'la.
ولنبلونكم
Lan demi bakal nguji temen sapa lngsun ( ing) sira kabeh, Dan demi akan menguji sungguh siapa Kami (pada) kalian
حتي
sampek, sehingga
نعلم
weruh (sapa) lngsun, tahu (siapa) Kami
المجاهديت
(ing) wong-wong kang jihad, (pada) orang-orang yang jihad, 
منكم
saking sira kabeh, dari kalian.
والصابرين
lan wong-wong kang sabar, dan orang-orang yang sabar

(محمد:31)

 والآيات
Lan (utawi) pira-pira ayat, Dan adapun beberapa ayat
 في الأمر
ing dalem perkara, di dalam perkara، 
 بالصبر
kelawan sabar, dengan sabar
 وبيان
lan (utawi ) keterangane, dan adapun keterangan
 فضله
keutamaane sabar, keutamaannya
 كثيرة
(iku) akeh,  adalah banyak
 معروفة‏.‏
tur kaweruhan, lagi diketahui

TERJEMAH JAWA

Allah Ta'ala ngandika:

"He wong-wong sing iman,
sabara lan cukupana sabar sira kabeh lan waspodiho lan taqwao marang Allah supaya sira kabeh nandang bejo." (ali-lmran: 200)

Allah Ta'ala uga ngandika:
“Satemene Ingsun bakal paring pacoban sathithik marang sira kabeh, kayata rasa wedi, keluwen, kekurangan bandha, jiwa lan woh-wohan, banjur sira (Muhammad) paringa kabar kabungahan marang wong-wong kang sabar”. (Al-Baqarah: 155)

Malih Allah Ta'ala ngandika:
"Satemene wong-wong sing sabar bakal oleh ganjaran sing ora kaetung - amarga saking akehe " (az-Zumar: 10)

Uga Allah Ta'ala ngandika:
"Tetapine Sapa sing sabar lan wenehi pangapura, satemene iki salah sijine penggaweyan kang ditindakake kanthi ati kang teguh." (As-Syura: 43)

Allah Ta'ala uga ngandika:
"Nyuwuna pitulungan kanthi sabar lan shalat, satuhu Allah iku manunggal karo wong-wong sing sabar." (Al-Baqarah: 153)

Malih Allah Ta'ala ngandika:
"Lan satemene Ingsun arep nyoba marang sira kabeh, supaya Ingsun weruh, sapa ing antarane sira kang bener jihad lan sapa kang wong kang sabar". (Muhammad: 31)

Ayat-ayat ingkang ngemot dhawuh supados sabar saha nerangaken kautaman sabar menika kathah sanget saha saged dipun mangertosi.

TERJEMAH INDONESIA

Allah Ta'ala berfirman:
"Hai sekalian orang yang beriman, bersabarlah dan cukupkanlah kesabaran kalian, dan waspadalah, dan bertaqwalah kepada Allah supaya kalian beruntung." (ali-lmran: 200)

Allah Ta'ala berfirman pula:
"Nescayalah Kami akan memberikan cubaan sedikit kepadamu semua seperti ketakutan, kelaparan, kekurangan harta, jiwa dan buah-buahan, kemudian sampaikaniah berita gembira kepada orang-orang yang sabar." (al-Baqarah: 155)

Lagi Allah Ta'ala berfirman:
"Sesungguhnya orang-orang yang bersabar itu akan dipenuhi pahala mereka dengan tiada hitungannya - kerana amat banyaknya." (az-Zumar: 10)

Juga Allah Ta'ala berfirman:
"Orang yang bersabar dan suka memaafkan, sesungguhnya hal yang demikian itu nescayalah termasuk pekerjaan yang dilakukan dengan hati yang teguh." (as-Syura: 43)

Allah Ta'ala berfirman pula:
"Dan mintalah pertolongan dengan sabar dan mengerjakan shalat sesungguhnya Allah bersama orang-orang yang sabar." (al-Baqarah: 153)

Lagi Allah Ta'ala berfirman:
"Dan sesungguhnya Kami hendak menguji kepadamu semua, sehingga Kami dapat mengetahui siapa di antara engkau semua itu yang benar-benar berjihad dan siapa pula orang-orang yang bersabar." (Muhammad: 31)

Ayat-ayat yang menerangkan perintah untuk bersabar dan yang menerangkan keutamaan sabar itu amat banyak sekali dan dapat dimaklumi.

Hadis Pertama

وعن أبي مالك الحارث بن عاصم الأشعري رضي الله عنه قال‏:‏ قال رسول الله صلى الله عليه وسلم ‏:‏ ‏"‏الطهور شطر الإيمان، والحمد لله تملأ الميزان، وسبحان الله والحمد لله تملآن -أو تملأ- ما بين السماوات والأرض، والصلاة نور، والصدقة برهان، والصبر ضياء، والقرآن حجة لك أو عليك‏.‏ كل الناس يغدو، فبائع نفسه فمعتقها، أو موبقها‏"‏ ‏(‏‏(‏رواه مسلم‏)‏‏)‏‏.‏

Terjemah Perkata
وعن 
Lan saking, Dan dari
أبي مالك الحارث
Abi Malik Al-Hariis 
بن عاصم الأشعري 
Bin Ashim Al-Asy'ari
رضي الله عنه
mugo-mugo Allah ngeridhai ing Abu Malik, semoga Allah meridhainya
قال
(wis) matur (sapa ) Abi Malik, dia (telah) berkata
 قال
(Sampun) dhawuh, (telah) bersbada
 رسول الله 
(Sapa) Rasululla, (siapa) Rasulullah 
صلى
mugo-mugo paring rahmat, semoga memberi rahmat 
الله
(sapa) Allah, (siapa) Allah
عليه 
ing atase Rasulullah, atasnya
وسلم ‏
lan maringi keselametan sapa Allah (ing Rasulullah), dan memberi keselamatan siapa Allah (pada Rasulullah)
الطهور 
(Utawi) sesuci, (Adapun) kesucian
شطر الإيمان
(iku) separone iman, (adalah) setengahnya iman
 والحمد لله 
lan (utawi) pangucap Alhamdu lillah, dan (adapun) ucapan Alhamdu lillah
تملاء
(iku) ngebeki apa alhamdulillah, (adalah) ia memenuhi
الميزان
(ing) timbangan, (pada) timbangan 
، وسبحان الله
Lan (utawi) pangucap Subhanallah, dan (adapun) ucapan subhanallah
 والحمد لله
Lan pangucap Alhamdulillah, dan ucapan Alhamdu lillaah
 تملآن
(iku) ngebeki (pahalane) karone, (adalah) memenuhi keduanya (pahalanya)
 -أو تملأ-
utawa ngebeki (apa) pangucap, atau ia memenuhi
 ما
(ing) barang, (kepada) sesuatu
 بين السماوات
ing antarane langit, di antara langit
 والأرض
lan bumi, dan bumi
، والصلاة 
lan (utawi) shalat, dan (adapun) shalat
نور،
(iku) cahaya (pituduh), (adalah) cahaya (petunjuk)
 والصدقة
lan (utawi) shadakah, dan adapun shadakah
 برهان
(iku) bukti saking iman, (adalah) bukti dari iman
 والصبر
lan (utawi) sabar, dan (adapun) sabar
 ضياء
(iku) cahaya hidayah, (adalah) cahaya hidayah
، والقرآن
lan (utawi) Al-Qur'an, dan (adapun) Al-Qur'an
 حجة
(Iku) hujjah, (adalah) hujjah
 لك 
kanggo keapikan sira, buat kebaikan kamu
أو عليك‏
utowo kesengsaraan sira, atau kesengsaraan kamu
 كل الناس
(utawi) saben-saben menumgsa, (adapun) setiap manusia
 يغدو
(iku) ing wektu isuk, (adalah) pada pagi hari
 فبائع
mongko (iku) adol sapa kullunnas, maka (adalah) menjual siapa kullunnas
 نفسه
(ing) awake kullunnas (amergo golek ridhane Allah), (kepada) dirinya (untuk mencari ridha Allah)
 فمعتقها
mongko bebasna wong (ing) awake dhewe (saka siksane Allah), maka dia membebaskan dirinya (dari siksa Allah)
أو موبقها‏
utowo ngerusak awake dhewe (amergo ora pingin ridha Allah), utau dia merusak dirinya (karena tidak ingin ridha Allah)
 ‏(‏‏(‏رواه مسلم‏)‏‏)‏‏.‏

Tegese

Saka Abu Malik al-Harits bin Ashim al-Asy'ari r.a. ngendika: Rasulullah s.a.w. ngandika:

"Karesikan iku setengah saka iman lan Alhamdulillah bisa nyukupi tiimbangan, Subhanallah lan Alhamdulillah bisa ngebaki utawa ngebaki sakabehe apa wae sing ana ing antarane langit lan bumi. Sholat iku ganjaran, sedekah iku tandha - iman kanggo wong sing menehi - sabar iku. pepadhang ugi, Al-Qur'an punika dados bukti kabegjan panjenengan - menawi panjenengan nindakaken dhawuhipun lan nebihi laranganipun - ugi saged dados bukti kacilakan panjenengan - menawi panjenengan mboten manut dhawuhipun lan seneng nerak laranganipun. . , banjur ana wong kang ngedol awake dhewe - marang Allah - tegese mbebasake awake - saka siksane Allah Ta'ala - lan uga ana kang ngrusak awake dhewe - amarga ora pengin ridha Allah Ta'ala." (Riwayat Muslim)

Artinya :
Dari Abu Malik al-Harits bin Ashim al-Asy'ari r.a. berkata: Rasulullah s.a.w. bersabda:

"Bersuci adalah separuh keimanan dan Alhamdulillah itu memenuhi imbangan, Subhanallah dan Alhamdulillah itu dapat memenuhi atau mengisi penuh apa-apa yang ada di antara langit-langit dan bumi. Shalat adalah pahala, sedekah adalah sebagai tanda - keimanan bagi yang memberikannya - sabar adalah merupakan cahaya pula, al-Quran adalah merupakan hujjah untuk kebahagiaanmu - jikalau mengikuti perintah-perintahnya dan menjauhi larangan-larangannya - dan dapat pula sebagai hujjah atas kemalanganmu - jikalau tidak mengikuti perintah-perintahnya dan suka melanggar larangan-larangannya. Setiap orang itu berpagi-pagi, maka ada yang menjual dirinya - kepada Allah - bererti ia memerdekakan dirinya sendiri - dari siksa Allah Ta'ala itu - dan ada yang merosakkan dirinya sendiri pula - kerana tidak menginginkan keredhaan Allah Ta'ala." (Riwayat Muslim)

KETERANGAN TAMBAHAN ARTI DALAM KURUNG (  ) SETIAP LAFADZ

1. Utawi/Adapun > Mubtada'/ Pokok kalimat
2. Iku/Adalah.     > Khabar/predikat
3. Wis/Telah.      > Fi'il Madhi/kt kerja lampau
4. Sapa/Siapa.    > Fail/Subyek
5. Bakal/Akan.    > Fiil Mudhari'/kt kerja sedang/akan
6. Ing/Marang/Kepada  > Maf'ul Bih/obyek
7. Kang/Yang > Sifat/Kt hubung

Supported by:
LP3M Asy-Syuaiby, Jatim
Nur Hasanah Center, Sidoarjo

0 Komentar